روش اندازه‌گیری غلظت آب صابون با رفرکتومتر
چرا دقت در غلظت کولانت برای عمر ابزار و کیفیت ماشینکاری ضروری است؟
در صنایع ماشینکاری، به‌ویژه در فرآیندهایی نظیر تراشکاری، فرزکاری، سنگ‌زنی و عملیات CNC، استفاده از روانکارهای محلول در آب یا همان آب صابون، نقش بسیار حیاتی در کاهش اصطکاک، خنک‌کاری و جلوگیری از زنگ‌زدگی دارد.
اما آنچه در کیفیت عملکرد این محلول‌ها تأثیر مستقیم دارد، غلظت دقیق آن‌هاست. اگر غلظت بیش از حد باشد، موجب افزایش کف، چسبندگی و آلودگی محیط می‌شود؛ اگر هم خیلی رقیق باشد، خاصیت روانکاری و ضد زنگ از بین می‌رود.
در این مقاله، یکی از دقیق‌ترین و ساده‌ترین روش‌های اندازه‌گیری غلظت آب صابون یعنی استفاده از رفرکتومتر دستی را به‌صورت کامل آموزش می‌دهیم.
رفرکتومتر چیست؟
رفرکتومتر (Refractometer) ابزاری ساده و قابل‌حمل است که برای اندازه‌گیری شاخص شکست نور (Brix) در محلول‌ها استفاده می‌شود. با کالیبره کردن این ابزار برای آب صابون، می‌توان درصد غلظت کنسانتره در محلول نهایی را مشخص کرد.
چرا باید غلظت آب صابون را کنترل کنیم؟
- افزایش عمر ابزار برش
- کاهش سایش قطعه و ماشین
- جلوگیری از رشد باکتری و قارچ در مخزن
- جلوگیری از زنگ‌زدگی قطعات و سطوح فلزی
- صرفه‌جویی در مصرف کنسانتره و هزینه‌ها
آموزش گام‌به‌گام استفاده از رفرکتومتر برای آب صابون
🔧 ابزار مورد نیاز:
- رفرکتومتر دستی مخصوص آب صابون
- قطره‌چکان یا سرنگ کوچک
- دستمال تمیز یا دستمال لنز
- آب مقطر (برای کالیبراسیون)
- تنظیم (کالیبراسیون) رفرکتومتر
قبل از هر استفاده، باید دستگاه را با آب مقطر کالیبره کنید:
- درپوش شیشه‌ای رفرکتومتر را باز کنید.
- یک قطره آب مقطر روی لنز بچکانید.
- درپوش را ببندید و به سمت نور نگاه کنید.
- عدد باید روی صفر (۰%) باشد. در صورت لزوم پیچ تنظیم را بچرخانید.
- نمونه‌گیری از محلول
- با قطره‌چکان، یک قطره از محلول آب صابون داخل مخزن دستگاه را بردارید.
- لنز را تمیز کرده و نمونه را روی سطح آن بریزید.
- درپوش را ببندید و رفرکتومتر را به سمت نور بگیرید.
- خواندن نتیجه
- عدد روی مقیاس دستگاه را بخوانید. این عدد معمولاً بین ۱ تا ۱۰ درصد است.
- با استفاده از جدول مرجع محصول (که معمولاً از سوی تولیدکننده ارائه می‌شود)، عدد Brix را به درصد واقعی غلظت تبدیل کنید.
مثال عملی:
اگر عدد رفرکتومتر شما ۴٫۵ باشد و جدول نشان دهد که هر واحد Brix برابر ۲٪ کنسانتره واقعی است، غلظت محلول شما معادل ۹٪ خواهد بود.
نکات مهم در استفاده از رفرکتومتر
- حتماً پس از هر بار استفاده، لنز دستگاه را با آب مقطر یا الکل تمیز کنید.
- از اندازه‌گیری در شرایط نور کم یا دمای بالا خودداری کنید.
- همیشه از جدول مخصوص برند خود برای تبدیل Brix استفاده کنید.
جدول پیشنهادی تبدیل Brix برای آب صابون ایزی کات
(مثال فرضی)
| عدد رفرکتومتر (Brix) | درصد واقعی غلظت (کنسانتره) |
| ۱ | ۲% |
| ۲ | ۴% |
| ۳ | ۶% |
| ۴ | ۸% |
| ۵ | ۱۰% |
| ۶ | ۱۲% |
چرا استفاده از رفرکتومتر ایمن‌ترین و دقیق‌ترین روش است؟
در گذشته برای سنجش غلظت آب صابون از روش‌های چشمی یا تجربی استفاده می‌شد. اما امروزه با توجه به نیاز به دقت بالا در تولید و بهره‌وری صنعتی، استفاده از رفرکتومتر نه‌تنها توصیه می‌شود، بلکه به یک استاندارد کیفی تبدیل شده است.
معرفی ایزی کات: انتخاب مطمئن صنعتگران حرفه‌ای
ایزی کات به‌عنوان یکی از پیشگامان تولید آب صابون پلیمری نیمه‌سنتتیک در ایران، با ارائه محصولاتی با کیفیت بالا، پایداری شیمیایی و قیمت رقابتی، سهم قابل توجهی در تأمین روانکارهای صنعتی کشور دارد.
✅ مزایای محصولات ایزی کات:
- ثبات در غلظت محلول در بلندمدت
- پایداری بالا در برابر رشد باکتری‌ها
- جلوگیری از زنگ‌زدگی حتی در شرایط آب سخت
- سازگار با دستگاه‌های CNC و سنتی
- قیمت اقتصادی و خدمات پشتیبانی فنی
اگر هنوز از آب صابون‌های بی‌کیفیت بازار خسته شده‌اید، ایزی کات یک انتخاب حرفه‌ای برای کارگاه و کارخانه شماست.
جمع‌بندی
کنترل غلظت آب صابون با استفاده از رفرکتومتر دستی، یک روش آسان، دقیق و مقرون‌به‌صرفه است. این ابزار به شما کمک می‌کند همیشه محلولی بهینه، با کیفیت ثابت و عملکرد بالا در ماشین‌آلات خود داشته باشید.
